Sód

Sód jest pierwiastkiem z grupy metali alkaicznych w układzie okresowym. Jest niezwykle ważny dla ludzkiego organizmu, ponieważ reguluje jego gospodarkę wodną, przez co przyczynia się do zapewnienia napięcia tkanek i nadania jędrności skórze.

Funkcje sodu

Jony sodu są niezbędne do utrzymania potencjału czynnościowego błon komórkowych. Inne ważne funkcje to:

zwiększanie wydzielania soków trawiennych,
podnoszenie ciśnienia tętniczego krwi,
regulują skurcze oraz rozkurcze mięśni w tym też mięśnia sercowego,
zapobieganie powstawaniu kamieni nerkowych,
wspólnie z potasem współodpowiadają za przenoszenie impulsów nerwowych.

Niedobór sodu

Ze względu na funkcje jakie sód pełni w ludzkim ustroju jego niedobór może powodować liczne zaburzenia. Trzeba zaznaczyć, że do niedoboru sodu dochodzi bardzo rzadko - najczęściej u osób długotrwale uprawiających wysiłek fizyczny lub nadużywających środków przeczyszczających.

zanik różnicy potencjałów komórek i utrata przez nie pobudliwości,
zaburzenia koncentracji i problemy z pamięcią,
odwodnienie,
zanik łaknienia,
drganie mięśni.

Nadmiar sodu

Nadmiar sodu w organizmie doprowadza do wiązania wody w organizmie co może spowodować nadciśnienie oraz wystąpienie obrzęków.

Zalecana dzienna dawka sodu dla mężczyzn i kobiet:

do 50 roku życia 1,5 g,
od 50 do 70 roku 1,3 g,
powyżej 70 roku poniżej 1,2 g,
dzieci około 1 g.

Źródło

Sód znajduje się niemal we wszystkich spożywanych pokarmach, przy czym duże jego ilości znajdują się zwłaszcza w żółtym serze, drobiu, rybach, pieczywie i oczywiście w soli kuchennej. Źródła naturalne: sól, mięczaki, marchew, buraki, suszona wołowina, mózg, nerki, bekon, karczochy

Fakty

sód i potas odkryto w tym samym czasie i jak wykazano niezbędne do utrzymania prawidłowego wzrostu
wysokie spożycie sodu (soli kuchennej) może oznaczać wyczerpywanie się zasobów potasu
dieta bogata w sód wywołuje w wielu przypadkach wysokie ciśnienie tętnicze
nie ustalono zapotrzebowania dziennego na ten składnik mineralny, ale uważa się że do zachowania pełnego zdrowia osób dorosłych dawka dzienna sodu powinna wynosić 500 mg.

Korzyści

zapobiega przegrzaniu i udarowi słonecznemu
zapewnia prawidłową czynność mięśni i nerwów

Rady

przy nadciśnieniu tętniczym należy ograniczyć spożycie sodu
zwiększenie ilości sodu jest proste wystarczy potrząsnąć solniczką, obniżenie natomiast jest dużo trudniejsze
należy unikać solonego wędzonego mięsa: szynki, bekonu, wołowiny, keczup, sos chili, sos sojowy, musztarda, nie używać proszku do pieczenia

Ciekawostki:

sód jest antagonistą potasu,
sód występując w nadmiarze, wiąże wodę w organizmie prowadząc do nadciśnienia, obrzęków, a nawet przewodnienia,
w soli stołowej znajduje się 39% czyli jedna łyżeczka od herbaty zawiera około 2000 mg sodu,
niekiedy w wyjątkowych przypadkach zdarza się, że u człowieka wystąpi niedobór sodu. Przykładem takim są maratończycy, którzy tracą ten pierwiastek wraz z potem oraz te osoby, które nadużywają środków przeczyszczających lub odwadniających.

Autor: Dietetyk Sebastian Podorski