Inna nazwa kołka lekarskiego to waleriana, waleryana, nardus leśny, kozłek.
O jego cennych właściwościach leczniczych świadczy już jego sama łacińska nazwa „mleriana”, które pochodzi od słowa valere - być zdrowym.
Kozłek lekarski okazuje się być pomocnym zielem, o którym słynny zielarz Syreniusz mawiał:
„Wątrobę, śledzioną, przechody moczu, nerki, pęcherz zamulony i zatkany otwiera. Piasek i kamień moczem wywodzi. Żółtą chorobę spędza, warząc go i pijąc, albo ćwierć łuta prochu jego zażywając”
Roślina znalazła swoje zastosowanie także w epilepsji, a przede wszystkim w stanach histerii.
Ciekawostka: W czasach I wojny światowej waleriana była stosowana tak powszechnie, iż np. W Niemczech uprawą kozłka lekarskiego zajmowało się… ministerstwo wojny, które prowadziło specjalne plantacje tej rośliny.
Zastosowanie
Kozłek lekarski działa przede wszystkim uspokajająco i przeciwskurczowo.
Odwar z korzenia: łyżeczkę rozdrobnionego suszu zalać szklanką gorącej wody i podgrzewać przez 20-30 minut, nie dopuszczając przy tym do wrzenia. Przecedzić i pić 3x dziennie po pół szklanki po jedzeniu.
Napar z korzenia: Płaską łyżkę stołową rozdrobnionego suszu zalać szklanką wrzącej wody i trzymać przez 15 minut pod przykryciem. Po przecedzeniu pić 203x dziennie szklankę naparu.
Macerat: 3 czubate łyżki korzenia zalać szklanką letniej wody i odstawić na 8 godzin. Po tym czasie pić 3-5x dziennie po łyżce stołowej.
Nalewka spirytusowa: 2 płaskie łyżki korzenia zetrzeć na proszek i zalać 0,25 l spirytusu. Odstawić na tydzień i pamiętać o wstrząsaniu butelki raz dzienni. Pić 2-4x dziennie po 10-30 kropki w ciągu dnia na wodę lub cukier.
„W książce A. Ożarowskiego i W. Jaroniewskiego pt. Rośliny lecznicze i ich praktyczne zastosowanie znalazłem interesujący przepis na napój uspokajający z walerianą. 60 kropli (około 1/3 łyżeczki) nalewki kozłowej dodać do szklanki gorącego mleka osłodzonego łyżką miodu.
Zmieszać i wypić na godzinę przed snem jako środek uspokajający i przywracający spokojny, głęboki sen".
Szyszki chmielu działają uspokajająco, poprawiają trawienie, a także regulują przemianę materii. Zaleca się go w stanach wyczerpania nerwowego, bezsenności, osłabieniu psychicznym, zaburzeniach... Cebula jest powszechnie znaną i hodowaną w ogrodach jarzyną. Działa bakteriobójczo, przeciwkaszlowo. Stosuje się ją w schorzeniach dróg oddechowych (nieżyt oskrzeli, astma, koklusz), zaburzeniach... Chrzan wykazuje działanie bakteriobójcze i przeciwreumatyczne. Zalecany jest przy schorzeniach wątroby i dróg żółciowych. Skuteczny jest także w postaci okładów w chorobach reumatycznych, bólach... Jagody bzu warto zbierać jesienią, gdy są już dojrzałe (fioletowoczarne), można następnie przygotować z nich soki, syropy, wina, a także napary. Bez czarny wykazuje działanie moczopędne, napotne,... Surowcem leczniczym są zarówno liście, jak i pączki. Brzoza stosowana jest w chorobach nerek, obrzękach, białkomoczu i zatrzymaniu moczu, a także schorzeniach dróg żółciowych. W medycynie ludowej... Roślina ta znalazła zastosowane w stanach zapalnych i skurczowych dróg żółciowych, początkowej kamicy żółciowej, w osłabieniu czynności wątroby, kamicy nerkowej, a także w leczeniu stanów zapalnych, zaburzeń... Surowcem leczniczym są głównie owoce i kwiaty. Jarzębina posiada działanie moczopędne oraz ściągające. Stosuje się ją w stanach niedoborów witaminowych, w schorzeniach nerek, piasku nerkowym, kolce... Posiada działanie wykrztuśne, wiatropędne, mlekotwórcze i przeciwskurczowe. Stosuje się go we wzdęciach, kolkach żołądka i jelit, zawrotach głowy, schorzeniach dróg oddechowych (głównie przy dużej...
